Onderzoeksvraag: Hebben geuren associatieve, niet-olfactorische eigenschappen?

Inleiding

Om verder te gaan op synesthesie hebben we deze week enkele testen gedaan om te kijken of er verbanden bestaan tussen zintuiglijke waarnemingen. Zoals eerder gesteld zijn de verbindingen tussen de hersendelen die verantwoordelijk zijn voor het percipiëren van prikkels bij synestheten nog intact, waardoor er een vermenging van zintuigen is.

We wilden weten of geuren bepaalde associaties kunnen oproepen die niet met geur te maken hebben. Ook vroegen we ons af of deze associaties voor iedereen dezelfde zijn.

De onderzoeksvraag hebben we geformuleerd als:
Hebben geuren associatieve, niet-olfactorische eigenschappen?

Test

Opzet

Om antwoord hierop te krijgen hebben we testpersonen geuren laten ruiken met hun ogen gesloten, zonder ze te vertellen wat de geuren zijn of de verpakkingen te laten zien. We vroegen ze vervolgens om associaties bij de geur op te noemen in de vorm van woord, woordbeelden en beschrijvingen aan de hand van negen categorieën:

• Kleur
• Personennaam
• Smaak(sensatie) van etenswaren
• Letter
• Geslacht
• Vorm
• Temperatuur
• Weer(omstandigheden)
• Emotie / gevoel

Geuren

We lieten deze vijf geuren aan iedere testpersoon ruiken:

Van links naar rechts:

1. Baldessarini Ambré Eau de Toilette for Men

2. AXE Dark Temptation Body Spray

3. Life by Esprit Man

4. Mexx Man Eau de Toilette

5. RSVP Kenneth Cole Eau de Toilette

Interessante resultaten

1. Baldessarini Ambré Eau de Toilette for Men

Zo ruikt het volgens bezoekers van Fragantica.com:

• Kleur: 3/5 zei "roze"
• Smaak: smaaksensatie was zoetig - snoep tot fruit
• Vorm: 3/5 zei "cirkel, rond"; 2/5 zei "driehoek"
• Temperatuur/weer: het element van "wind/briesje" met een paradoxale "warm maar fris, niet koud" kwam bij vrijwel iedereen naar voren.
• Emotie / gevoel: blije, positieve gevoelens

2. AXE Dark Temptation Body Spray

Zo ruikt het volgens AXE:

• Kleur: geen consistentie maar 2 die de geur herkenden zeiden "zwart" en "bruin" (naar de kleur van het flesje).
• Smaak(sensatie) van etenswaren: zoetige etenswaren, de 2 die de geur herkenden zeiden "chocolade"
• Letter: geen consistentie maar 2 die de geur herkenden zeiden "A" (van AXE).
• Vorm: 3/5 noemt "rond, cilinder, cirkel"
• Weer / temperatuur: vrijwel iedereen zei "warm, na(zomer)"
• Emotie / gevoel: "aantrekking, lust, romantisch, sensueel" voor de meesten

3. Life By Esprit Man

Zo ruikt het volgens bezoekers van Fragantica.com:

• Kleur: 3/5 zeiden: "lichtblauw, aqua"
• Emotie / gevoel: ene helft zei "blijdschap", andere helft zei "verdriet, angst, depri"

4. Mexx Man Eau de Toilette

Zo ruikt het volgens bezoekers van Fragantica.com:

• Geen interessante resultaten

5. RSVP Kenneth Cole Eau de Toilette

Zo ruikt het volgens bezoekers van Fragantica.com:

• Kleur: iedereen noemt een kleur in de (vervaagde) groengelige tinten
• Vorm: 2 zeiden "rechthoek, blokkerig", 2 zeiden "veelhoek (18 - 30 zijden/punten)"
• Temperatuur/weer: vrijwel iedereen zegt "warm, met een beetje verkoeling"
• Emotie / gevoel: 2 zeiden "ontspannend"

Conclusie

Omdat er enkele problemen met de testopzet tijdens het testen naar voren kwamen, zoals omgevingsgeluid, temperatuur, aanraking van geursamples, geuroverload etc. zijn de resultaten eigenlijk verwaarloosbaar. Dit is echter wel een interessant verkenning om formeel met veel meer mensen te doen, en daarom heeft deze test goed gediend als een beginnetje.

Desondanks kunnen voorlopig de volgende conclusies getrokken worden op basis van de waarnemingen gedurende de test alsmede de interpretaties van de geconsolideerde testresultaten:

• Associaties van geuren met namen en letters zijn geheel subjectief / arbitrair
• Geuren lijken aardig goed met kleuren omschreven te kunnen worden
• Geuren lijken bij iedereen vrijwel dezelfde weerstoestand op te roepen. Dit wordt bevestigd wanneer we het eerste geurtje op twee verschillende momenten lieten ruiken - vrijwel alle andere gegevens waren arbitrair, maar temperatuur/weer was nagenoeg gelijk.
• Het was moeilijk voor de testpersonen om andere zintuiglijke waarnemingen uit te schakelen - tast, geluiden en zicht hadden invloed op de genoemde gegevens.
• Bij het waarnemen van geuren zoek je een match in je mentale representatie. Een beleving van een geur is dus subjectief - vaak hebben eigen ervaringen en herinneringen een grote invloed. Bij een complexere, gelaagde geur duurt het langer voordat een associatie werd genoemd. Bij geuren die simpel en bekend zijn, is de processing fluency veel groter.