Experiment geluid, vorm en kleur

Op tv zag ik een programma dat ging over hoe onze zintuigen ons voor de gek kunnen houden. In dit filmpje wordt het zogenaamde "McGurk Effect" getoond. Dit houdt in, dat onze hersenen eerder afgaan op visuele percepties dan op auditieve. Maar er ontstaat een probleem bij de interpretatie als deze percepties met elkaar gaan concurreren. Hieronder zie je een filmpje dat haarfijn uitlegt wat er gebeurt bij het McGurk Effect.

Dit fenomeen is in feite ook een soort van synesthesie; er lopen namelijk zintuigen in elkaar over. Zien en horen zijn twee zintuigen die vaak samen een beeld van de wereld schetsen.

Aan de hand van dit fenomeen, moest ik denken aan een ander experiment; het Bouba-Kiki Effect. Dit houdt in dat mensen geneigd zijn bepaalde klanken van woorden te koppelen aan specifieke vormen. Bekijk het plaatje hieronder en bepaal zelf welke vorm "Kiki" is en welke "Bouba".

Uit het onderzoek dat dit effect, dat voor het laatst werd onderzocht in 2004, bleek dat het grootste gedeelte (95%-98%!) van de proefpersonen vond dat de hoekige vorm "Kiki" heette en de ronde vorm "Bouba". Lees hier meer over het onderzoek en het fenomeen.

Door deze twee onderzoeken ontstonden bij mij de volgende vragen:

- Zouden mensen specifieke genres muziek ook aan bepaalde vormen koppelen?

   --> Wat voor mentale representaties hebben mensen van bepaalde soorten muziek?

- Wat voor vormen zouden dit dan zijn?

- Zien mensen bij specifieke genres muziek over het algemeen ook bepaalde kleuren?

Aan de hand van deze vragen maakte ik een testprotocol:

Wat wil ik weten?

Uit andere experimenten blijkt dat woorden en klanken bij mensen bepaalde bewegingen of vormen in gedachten brengt. Zo is er het experiment met KIKI en BOOBA. Mensen zijn geneigd om het puntige voorwerp KIKA te noemen en het ronde voorwerp BOOBA.

Ook blijkt dat sommige klanken visueel en auditief zó op elkaar lijken, dat mensen in de war raken als ze maar één van deze zintuigelijke cues krijgen; of alleen het horen van de klank of alleen het zien van de mondbeweging. In het kader van Synesthesie vind ik dit een interessant onderzoeksgebied.

Wat ik me nu afvraag, is of bepaalde muziekgenres ook vormen of zelfs kleuren bij mensen in gedachten brengen. Ik kan me voorstellen dat als je verschillende genres visueel maakt, dat er veel verschil zit tussen klassieke muziek, metal, pop en country. Tijdens mijn experiment wil ik mijn groepsgenoten met hun ogen dicht laten luisteren naar verschillende soorten muziek. Tijdens het luisteren wordt hen gevraagd om blind vormen of lijnen op een A3 vel te tekenen en daarbij te schrijven wat voor muziek het is.

Wat verwacht ik?

Ik verwacht dat verschillende muziekgenres wel degelijk ook visuele gedachtes teweegbrengen. Kleuren en vormen zouden van elkaar kunnen verschillen.

Criteria:

- De testpersonen mogen elkaars A3-vellen niet zien, zodat ze elkaar niet kunnen beïnvloeden

- De testpersonen moeten tijdens het luisteren hun ogen dicht doen, om niet beïnvloed te worden door de omgeving

- De testpersonen moeten vormen op het vel tekenen die bij hen opkomen bij het horen van bepaalde muziek

- De muziek samples moeten onder verschillende, algemeen bekende genres vallen

- Aan het einde moeten de testpersonen een kleur opschrijven die ze bij de muziek zien

Uitkomst

Tijdens de test tekenden mijn groepsgenoten wat ze bij verschillende soorten muziek voor zich zagen. Ik had de volgende genres gekozen en daar kwamen overeenkomstig de volgende vormen uit:

-        Country: Bogen, ronde vormen en slingerende bewegingen - herhaling

-        Klassiek: Natuurlijke, ronde vormen afgewisseld met pieken

-        Metal: Kriskras, door elkaar, chaos

-        Pop: Ronde vormen, herhaling

-        Indie Rock: Lijkt qua vorm op coutry, maar regelmatiger

-        House: Cirkels afgewisseld met scherpe vormen

-        Dubstep: Kriskras, net als metal, maar minder repetetief; meer random

-        Alternatieve Rock: Veel ronde vormen met kleine voorwerpen

        

      Uit het experiment blijkt dus dat mensen redelijk dezelfde vormen en kleuren zien bij bepaalde soorten muziek. Dit is een heel interessant feit, want blijkbaar hebben we een soort van mentale representaties hebben van bepaalde soorten muziek. Op de foto's hieronder kun je de overeenkomsten zien.

      1. Hieronder zie je de vormen die 2 testpersonen bij het genre "Country" zagen. Ook de kleur komt overeen; geel.

2. Hieronder zie je de vormen die de testpersonen tekenden bij het genre "House". Ook hier kwamen de kleuren overeen; paars.

3. Hieronder zie je de vormen die de testpersonen tekenden bij het genre "Indie Rock". Ook hier kwam de kleur overeen; bruin.

      Een nieuwe vraag die nu speelt is als volgt;

      Wat voor betekenis geven mensen aan bepaalde soorten muziek?